ΕΛΛΑΔΑ

Αγορά σε νούμερα

10.29 δις. συνεισφορά στο ΑΕΠ, 40.800 θέσεις εργασίας, 122,7% αύξηση στην παραγωγικότητα
Η συνεισφορά των κινητών επικοινωνιών στο ΑΕΠ της Ελλάδας είναι αναλογικά μεγαλύτερη από ότι διεθνώς και εκτιμάται σε 5,9% του ΑΕΠ το 2016 ή 10,29 δισ. € από το οποίο το μεγαλύτερο μέρος αφορά στην ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η συνολική συμβολή στην απασχόληση προσεγγίζει τις 40.800 θέσεις εργασίας από τις οποίες οι 29.900 δημιουργούνται σε άλλους κλάδους της οικονομίας.

Το σημαντικότερο όφελος για την κοινωνία και οικονομία προέρχεται από τη μείωση των τιμών. Το 2017 η τιμή του μέσου πακέτου υπηρεσιών μειώθηκε κατά 6,6%, ενώ η τιμή στα δεδομένα μειώθηκε κατά 33,6%. Από το 2012 έως το 2016, η σωρευτική μείωση του μέσου πακέτου υπηρεσιών ανέρχεται σε 44,3%.


Παραγωγικότητα του κλάδου κινητών επικοινωνιών*
Σε αντίθεση με την ελληνική οικονομία συνολικά, οι κινητές επικοινωνίες έχουν εμφανίσει υψηλή αύξηση της παραγωγικότητας, τόσο ως προς το κεφάλαιο, όσο και ως προς την εργασία που χρησιμοποιούνται.

Η ολική παραγωγικότητα των συντελεστών παραγωγής έχει αυξηθεί κατά 122,7% με μέσο ετήσιο ρυθμό 14,3% από το 2010 έως το 2016.

Όμως, οι παραπάνω θετικές επιδράσεις περιορίζονται σημαντικά από την υπερφορολόγηση του κλάδου. Η συνολική φορολογική επιβάρυνση στην κινητή τηλεφωνία ανέρχεται στο 39% (49% για λογαριασμούς άνω των 150€), στη σταθερή τηλεφωνία στο 30% και στη συνδρομητική τηλεόραση στο 36%. Οι επιδόσεις αυτές καθιστούν την Ελλάδα αρνητικό πρωταγωνιστή φορολόγησης των επικοινωνιών σε παγκόσμιο επίπεδο, αποδυναμώνουν την ανταγωνιστικότητα του κλάδου και περιορίζουν τη διείσδυση των υπηρεσιών ενώ μόνο οι νέοι φόροι το 2016 αφαιρούν από τον καταναλωτή 120 εκατ. € σε ετήσια βάση.

Η ΕΕΤΤ έχει αποδώσει στο ελληνικό δημόσιο πάνω από 2 δισ. ευρώ την περίοδο 2000-2016. Από το ποσό αυτό, το 1,41 δισ. ευρώ προέρχεται από πλειστηριασμούς συχνοτήτων και τα 582 εκατ. ευρώ από τα οικονομικά της αποτελέσματα (τέλη, έσοδα, κτλ.). Για το 2016 μόνο, σύμφωνα με τον ισολογισμό της ΕΕΤΤ, οι διάφορες κατηγορίες τελών (συνολικά 37,1 εκ. ευρώ από γενικές άδειες τηλεπικοινωνιών, τέλη εκχώρησης και χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, τέλη εκχώρησης αριθμών, τέλη για domain names) υπερκαλύπτουν κατά πολύ το κόστος λειτουργίας της ΕΕΤΤ (10,5 εκ. ευρώ), συνεισφέροντας έτσι σημαντικά στα δημόσια έσοδα.

Παρά τις αυξήσεις φόρων, τα συνολικά δημόσια έσοδα από την κινητή τηλεφωνία μειώνονται τα τελευταία έτη (από 1,56 δισ. € το 2012 σε 1,22 δισ. € το 2016, μείωση 22,7%) καθώς η επιβάρυνση των νοικοκυριών οδηγεί σε μείωση της χρήσης.

*Μελέτη ΟΠΑ – Οκτώβριος 2017

Νομοθεσία

Μια σειρά Νόμων, Υπουργικών Αποφάσεων κ.λπ. διέπει το καθεστώς λειτουργίας της Κινητής Τηλεφωνίας στη χώρα μας, όπως μπορείτε να δείτε στον πίνακα που ακολουθεί και τα επισυναπτόμενα αρχεία.


Ελληνικό Νομοθετικό Πλαίσιο

Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συνδρομητών και των εταιρειών προσδιορίζονται από τους ακόλουθους νόμους:

Ν. 4635/ 2019 (ΦΕΚ Α' 167/30-10-2019) Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις
N. 4249/2014 Tροποποίηση ν.4053/2012 (άρθρο 126)
N.4070/2012
Ρυθμίσεις Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις 
Ν.4053/2012
ΦΕΚ 44/07-03-2012
Περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών και άλλων διατάξεων
Ν.3115/2003
(Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 47/Α/27-02-2003)
Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών
Ν.2774/1999
(Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ A287/22-12-1999) 
Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τηλεπικοινωνιακό τομέα
Π.Δ. 47/2005 (ΦΕΚ Α΄64/10/03/2005) Διαδικασίες καθώς και τεχνικές και οργανωτικές εγγυήσεις για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών και για τη διασφαλισή του.

 

Νομικό Πλαίσιο για την Αδειοδότηση Κεραιών  

Ν.4313/2014 (ΦΕΚ 261/Α/17-12-2014)  Ρυθμίσεις θεμάτων Μεταφορών, Τηλεπικοινωνιών και Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις
Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α 209/ 21/09/11) Νόμος για Περιβαλλοντική Αδειοδότηση "Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διαταξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος"
Ν. 2801/2000 (ΦΕΚ Α 46/ 3/03/2000 Ρύθμιση θεμάτων αρμοδιοτήτων Υπουργείου Μεταφορών
ΚΥΑ 198015/ΕΥΠΕ-ΥΠΕΚΑ
(ΦΕΚ Β/1510/4-5-12)
ΚΥΑ «Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (Π.Π.Δ.) για Σταθμούς Βάσης Κινητής Τηλεφωνίας (Ομάδα 12/α.α 6 Β)
ΚΥΑ 11926/261 
(ΦΕΚ Β/453/22-3-11)
Ειδική διαδικασία αδειοδότησης στην οποία υπάγεται η εγκατάσταση Τυποποιημένων Κατασκευών Κεραιών
ΑΠ ΕΕΤΤ 629/9/17-11-11 Κανονισμός καθορισμού των επιμέρους διαδικασιών και των απαιτούμενων δικαιολογητικών στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης τυποποιημένων κατασκευών κεραιών, κατ’ εφαρμογή της κοινής υπουργικής απόφασης αριθ. 11926/261(ΦΕΚ 453/Β’/22.3.2011)
ΚΥΑ 13913/319/2012
(ΦΕΚ Β΄862)
Εγκαταστάσεις Μικρών Σταθμών και Κατασκευών Κεραιών Χαμηλής Όχλησης, εξαιρούμενες από την αδειοδότηση σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 29 του Ν. 4053/2012
ΥΑ 17734/390/12-4-2011  ΥΑ Υπ Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων "Μικρές Τυποποιημένες Κατασκευές Κεραιών"
ΥΑ 7557/136/2012
(ΦΕΚ Β΄306)
"Τροποποίηση της με αρ. πρωτ. 17734/390/12−04−2011 απόφασης του Υφυπουργού Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων με θέμα “Μικρές Τυποποιημένες Κατασκευές Κεραιών”
ΚΥΑ 15931/596 
(ΦΕΚ Β/592/1-4-09)
"Όροι και προϋποθέσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων που υποστηρίζουν κατασκευές κεραιών"
ΚΥΑ 53571/3839/2000
(ΦΕΚ Β΄1105/ 2000)
 "Μέτρα προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά"

 

Κανονιστικό Πλαίσιο της ΕE

Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι υποχρεωμένη να τηρεί τους Κανονισμούς της Ε.Ε. και να εναρμονίζει την εθνική νομοθεσία με την ευρωπαϊκή, η οποία παίρνει την μορφή Οδηγιών και Αποφάσεων.

Οδηγία(ΕΚ) 2018/1972 Οδηγία (ΕΕ) 2018/1972 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του  Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2018 για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών 

2002/77/ΕΚ            

"Οδηγία 2002/77/ΕΚ της Επιτροπής της 16ης Σεπτεμβρίου 2002 σχετικά με τον ανταγωνισμό στις αγορές δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών". Αριθμός Ε.Ε. L 249 της 17-09-2002, σ. 0021 - 0026

2002/58/ΕΚ

"Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2002 σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (Οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες)". Αριθμός Ε.Ε. L 201 της 31-07-2002, σ. 0037 - 0047 

2002/627/ΕΚ

"Απόφαση 2002/627/ΕΚ της Επιτροπής της 29ης Ιουλίου 2002 σχετικά με τη σύσταση της Ομάδας των Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών". Αριθμός Ε.Ε. L 200 της 30-07-2002, σ. 0038 - 0040 

2002/22/ΕΚ

"Οδηγία 2002/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, για την Καθολική Υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά σε δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (Οδηγία Καθολικής Υπηρεσίας)". Αριθμός Ε.Ε. L 108 της 24-04-2002, σ. 0051 - 0077 

2002/21/ΕΚ

"Οδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 σχετικά με κοινό Κανονιστικό Πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (Οδηγία Πλαίσιο)". Αριθμός Ε.Ε. L 108 της 24-04-2002, σ. 0033 -0050

2002/20/ΕΚ

2002/19/ΕΚ

"Οδηγία 2002/20/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 για την αδειοδότηση δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών (Οδηγία για την αδειοδότηση)". Αριθμός Ε.Ε. L 108 της 24-04-2002, σ. 0021 – 0032

"Οδηγία 2002/19/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 σχετικά με την πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφείς ευκολίες, καθώς και με τη διασύνδεσή τους (Οδηγία για την πρόσβαση)". Αριθμός Ε.Ε. L 108 της 24-04-2002,σ.0007 - 0020

2887/2000/ΕΚ 

"Κανονισμός 2887/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2000 σχετικά με την Αδεσμοποίητη Πρόσβαση στον Τοπικό Βρόχο". Αριθμός Ε.Ε. L 336 της 30/12/2000 σ. 0004 – 0008

1998/61/ΕΚ 

"Οδηγία 1998/61/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου 1998 περί Τροποποίησης της Οδηγίας 1997/33/ΕΚ σε ό,τι αφορά στη Φορητότητα των Αριθμών και την Προεπιλογή Φορέα". Αριθμός Ε.Ε. L 268 της 03/10/1998 σ. 0037 - 0038 

1995/62/ΕΚ 

"Οδηγία 1995/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της 13ης Δεκεμβρίου 1995 σχετικά με την εφαρμογή της παροχής ανοικτού δικτύου (ΟNP) στη φωνητική τηλεφωνία". Αριθμός Ε.Ε. L 321 της 30/12/1995 σ. 0006 – 0024 

2009/136/ΕΚ Οδηγία 2009/136/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, για τροποποίηση της οδηγίας 2002/22/ΕΚ για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώματα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, της οδηγίας 2002/58/ΕΚ σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών. Αριθμός  ΕΕ L 337 της 18.12.2009, σ. 11 έως 36 
 
2009/ 140/ΕΚ Οδηγία 2009/140/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009 , για την τροποποίηση των οδηγιών 2002/21/ΕΚ σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, 2002/19/ΕΚ σχετικά με την πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφείς ευκολίες καθώς και με τη διασύνδεσή τους, και 2002/20/ΕΚ για την αδειοδότηση δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών 
 ΕΕ L 337 της 18.12.2009, σ. 37 έως 69 
 

 

Οικονομικά αποτελέσματα κλάδου

O Κλάδος είναι ένας από τους μεγαλύτερους και σταθερότερους επενδυτές της Ελληνικής Οικονομίας – Πολύ μεγάλη αύξηση στη χρήση δεδομένων και μείωση τιμών χαρακτηρίζουν το 2017.

Η οριακή ανάκαμψη του κλάδου των κινητών επικοινωνιών, οι αυξημένες επενδύσεις σε υποδομές και το χαμηλό κόστος των υπηρεσιών κινητής στην Ελλάδα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του Κλάδου για το 2017.

Στο πλαίσιο αυτό, το 2017 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «χρονιά ανάκαμψης και ανασύστασης δυνάμεων» καθώς «τα συνολικά έσοδα είχαν, για πρώτη φορά από το 2008, θετικό πρόσημο, με αύξηση κατά 2,9%, η οποία οφείλεται κυρίως στην ενίσχυση των εσόδων από δεδομένα. Η αύξηση των εσόδων συνοδεύτηκε από σημαντική αύξηση των επενδύσεων του κλάδου, οι οποίες το 2017 διαμορφώθηκαν σε 334 εκατ. ευρώ από 295 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρονιά, ενώ, μαζί με τις άδειες χρήσης φάσματος, ανήλθαν συνολικά σε 537 εκατ. ευρώ. Η ανάκαμψη των εσόδων εκτιμάται ότι θα οδηγήσει και σε ανάκαμψη των κερδών το 2018 διευκολύνοντας τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων επενδύσεων.

Όσον αφορά Τα έσοδα από υπηρεσίες των εταιριών, αυτά έφτασαν τα €1,835 δισ., περιορισμένα κατά 1,3%, ενώ αντίστοιχα το 2017 τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) του κλάδου ανήλθαν σε €689 εκ. και τα καθαρά κέρδη προ φόρων σε €133 εκ..

Το 2017 τα δεδομένα σημείωσαν ιδιαίτερα υψηλή αύξηση (89,5%), παρά το γεγονός ότι παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Τα μηνύματα (SMS & MMS) μειώθηκαν κατά 18,5%, καθώς οι συνδρομητές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν IP εφαρμογές για την επικοινωνία τους. Τέλος, τα λεπτά ομιλίας, αυξήθηκαν κατά 2,5% και παραμένουν σταθερά στα 26-28 εκ. με μικρές διακυμάνσεις εδώ και πολλά έτη.

Όσον αφορά τις τιμές των υπηρεσιών κινητής, αυτές συνέχισαν να μειώνονται συνεχώς προς όφελος του καταναλωτή. Το 2017, οι τιμές προ φόρων μειώθηκαν κατά 6,8% ανά λεπτό ομιλίας και κατά 38,4% ανά ΜΒ στα δεδομένα, δίνοντας στον Έλληνα καταναλωτή τη δυνατότητα να απολαμβάνει ανταγωνιστικά πακέτα κινητών υπηρεσιών, τα οποία προ φόρων είναι χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Σε αυτό το πλαίσιο οι προκλήσεις στον κλάδο συνεχίζουν να είναι σημαντικές. Η ωρίμανση της εγχώριας αγοράς, η οικονομική ύφεση και ο αυξημένος ανταγωνισμός οδηγούν σε πίεση των τιμών και των εσόδων ενώ από την άλλη πλευρά οι απαιτήσεις για επενδύσεις σε νέα δίκτυα, ώστε να υποστηριχθούν οι ανάγκες που δημιουργούνται από την αυξανόμενη χρήση δεδομένων και την εισαγωγή νέων υπηρεσιών, είναι συνεχείς και επιτακτικές.

Μελλοντικές επενδύσεις

Για τα επόμενα έτη, οι αναμενόμενες αυξημένες απαιτήσεις των πελατών και η εξέλιξη της τεχνολογίας προϋποθέτουν επιπρόσθετες επενδύσεις σε κινητά και σταθερά δίκτυα.

Ειδικότερα, η ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς αναμένεται να δημιουργήσει την απαιτούμενη ευρυζωνική δυναμικότητα που θα υποστηρίξει νέες υπηρεσίες 5G.

Οι εταιρίες τηλεπικοινωνιών έχουν ανακοινώσει επενδύσεις 2,5 δισ. € σε σταθερά και κινητά δίκτυα την τετραετία 2017-2020, ώστε να πετύχει η Ελλάδα τους στόχους που έχει θέσει η ΕΕ για την ευρυζωνικότητα.

Τα αποτελέσματα των επενδύσεων αυτών θα είναι:

  • υπερ-υψηλές ταχύτητες mobile internet,
  • δυνατότητα υποστήριξης καινοτόμων video streaming υπηρεσιών,
  • επέκταση της γεωγραφικής κάλυψης

Η υλοποίηση των επενδύσεων θα δώσει ώθηση στην ελληνική οικονομία, ως δαπάνη με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, ενώ οι τεχνολογικές δυνατότητες που θα προσφέρουν τα νέα δίκτυα θα υποστηρίξουν επίσης την καινοτομία και την τεχνολογική επιχειρηματικότητα σε κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως:

  • οι κινητές εφαρμογές (mobile apps) 
  • το διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT)
  • οι απομακρυσμένες υπηρεσίες υγείας
  • οι λύσεις για έξυπνες πόλεις

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων παρόχων